Herstelkamers voor beroertepatiënten

Persbericht Philips.

GZA Ziekenhuizen implementeert in wereldpremière intelligente aanpasbare herstelkamers voor beroertepatiënten

7 mei, 2014

Antwerpen, België – GZA Ziekenhuizen campus Sint-Augustinus en Koninklijke Philips N.V. kondigen vandaag een wereldprimeur aan in de behandeling van patiënten die een beroerte hebben gehad: De installatie en ingebruikname van vier intelligente aanpasbare herstelkamers, genaamd ‘Adaptive Healing Rooms’. Het concept bestaat uit een unieke integrale aanpak waarbij niet alleen medische technologie maar ook de omgevingsfactoren als onderdeel van het behandelings- en herstelproces bij beroertepatiënten opgenomen worden.

De nieuwe patiëntenkamers zijn met speciale technologie uitgerust om de genezing te bevorderen. Zo heeft een kamer een kunstmatig dakraam dat de dag-nachtcyclus van buitenlicht nabootst en zo het bioritme stimuleert. Daarnaast kan de kamer stimulerende prikkels bieden, afgestemd op de patiënt. De verpleegkundigen hebben een unit/tablet, waarmee zij de kamer iedere dag opnieuw qua prikkels op maat kunnen maken van de patiënt. Dit betekent dat er kort na opname zo weinig mogelijk prikkels gegeven worden. Na enkele dagen kan het aantal prikkels opgebouwd worden en kunnen bijvoorbeeld oriëntatie- of educatieve elementen worden ingezet ter bevordering van de revalidatie van de patiënt. Philips ontwikkelde dit innovatief nieuw concept aan de hand van ervaringen van patiënten en de behoeften van ziekenhuispersoneel.

Er is steeds meer wetenschappelijk bewijs dat omgevingsfactoren zoals licht en geluid een effect hebben op ons algemeen welzijn. We weten allemaal instinctief dat zonlicht ons blijer maakt en dat bepaalde geluiden ons helpen ontspannen. Uit onderzoek weten we dat omgevingsfactoren ook ons bioritme en stressniveau kunnen regelen. En dit kan dan weer het herstel na ziekte of letsel aanzienlijk beïnvloeden. Ziekenhuispatiënten hebben meer kans op spoedig herstel naarmate zij contact houden met de buitenwereld; zoals zonlicht zien, het ritme van de natuur kunnen volgen en een aangenaam uitzicht hebben. De meeste ziekenhuiskamers zijn echter nog steeds een sterk ‘geïnstitutionaliseerde’ omgeving: De patiënt bevindt zich in een kunstmatige ruimte, die hem grotendeels vreemd voorkomt en weinig mogelijkheden biedt om zintuiglijke prikkels aan te passen aan zijn eigen behoeften.

De installatie van ‘Adaptive Healing Rooms’ in GZA Ziekenhuizen campus Sint-Augustinus is een persoonlijk initiatief van neuroloog dr. William van Landegem. Hij gelooft sterk in het effect van het gericht en gepersonaliseerd aanbieden van omgevingsfactoren zoals geluid, licht en projectie op de revalidatie van beroertepatiënten, en de positieve impact ervan tijdens het herstelproces.

Dr. Van Landegem is enthousiast over de herstelkamers en zegt: “Het codewoord hier is neuronale plasticiteit, d.w.z. het vermogen van de hersenen om zich aan te passen aan nieuwe omstandigheden en nieuwe behoeftes. We weten immers dat de hersenen geen vastgeroeste mozaïek zijn van corticale representaties en functies, maar dat het hier een dynamisch geheel betreft, waarbij een aantal functies, naargelang de omstandigheden, worden onderdrukt of gestimuleerd, geïnhibeerd of gedesinhibeerd. Bedoeling is nu dergelijke neuronale plasticiteit zo veel mogelijk te triggeren.”

Stefan Martens, Philips Global Marketing Director Healthcare Transformation Services, zegt: “Wij zijn overtuigd dat een gepersonaliseerde en meer comfortabele patiëntenbeleving onlosmakelijk is verbonden met de kwaliteit van zorg. In onze innovaties betrekken we daarom ook de omgeving waarin zorg plaatsvindt en de omgevingsfactoren waarmee patiënten en artsen te maken hebben. Dit innovatief concept voor patiëntenkamers is hier een prachtig voorbeeld van.”

De functiemogelijkheden van de Adaptive Healing Rooms in GZA Ziekenhuizen campus Sint-Augustinus concentreren zich momenteel op het aanpassen van omgevingslicht, het gebruik van beeldprojecties en een oriëntatiescherm. In een later stadium zullen extra applicaties kunnen worden toegevoegd, zoals digitale identificatie van de zorgverlener of interactief contact met het thuisfront.

Een groot kunstmatig dakraam

Het is gekend dat licht visuele, biologische een emotionele effecten heeft die de gezondheid bevorderen. Uit onderzoek blijkt dat patiënten in kamers aan de zonzijde van een gebouw sneller herstellen dan patiënten die in andere kamers verblijven. Helaas bieden niet alle patiëntenkamers voldoende daglicht. Philips ontwikkelde daarom een kunstmatig dakraam dat een helder, zonnig wit licht uitstraalt op het bed van de patiënt en tegelijkertijd een blauwe hemel nabootst, compleet met subtiele veranderingen in lichtsterkte. De mogelijkheid om uit te kijken op een natuurlijke omgeving is een bijkomend voordeel dat het herstel van patiënten aantoonbaar bevordert. Licht helpt ons ook ons bioritme te onderhouden en helpt dus belangrijke processen in ons lichaam te reguleren. Het kunstmatig dakraam is voorzien van een dynamisch licht dat het ochtend-dag-avond licht nabootst en met een sterkte die vergelijkbaar is met buitenlicht in de zomerperiode.

Een breed interactief oriëntatiescherm

In de eerste dagen na een beroerte is een patiënt vaak gedesoriënteerd en verward en heeft hij weinig besef van tijd. Dit komt niet alleen door stress, maar ook doordat belangrijke delen van de hersenen door de beroerte zijn aangetast. Daardoor kunnen mensen bijvoorbeeld woorden of cijfers niet meer begrijpen, of ze hebben moeite met kloklezen. Philips ontwikkelde hiervoor een interactief oriëntatiescherm dat gegevens zó presenteert dat ze optimaal worden begrepen door de patiënt. Het scherm is een drieluik waarbij het middelste scherm uitgerust is met rustgevende natuurbeelden. Dit soort beelden, echt of kunstmatig, werken pijnverlagend, geven rust en bevorderen het herstel. Op het rechtse en linkse scherm worden elementen getoond die de patiënt oriëntatie en houvast bieden. Dit zijn beroerte patiënten doorgaans kwijt, en het ondersteunen ervan biedt hen veel comfort en geruststelling. Het gaat hierbij om een klok, de datum en de naam van het ziekenhuis. Afhankelijk van de beroerte en mogelijke tijdelijke verlamming aan de linker- of rechterhersenhelft worden de gegevens op het linkse of rechtse scherm getoond.

Nadruk op herstel na beroertes

Beroertes hebben grote gevolgen voor de slachtoffers en zorgen voor hoge zorgkosten. Volgens gegevens van de Wereldgezondheidsorganisatie krijgen jaarlijks 15 miljoen mensen over de hele wereld een beroerte. Vijf miljoen slachtoffers overlijden en bij nog eens vijf miljoen leidt de beroerte tot blijvende invaliditeit. Bovendien is het herstelproces vaak lang en moeizaam. Een patiënt die een beroerte heeft gekregen, brengt gemiddeld één tot twee weken in het ziekenhuis door, gevolgd door een maandenlang verblijf in een gespecialiseerd revalidatiecentrum. Dit gaat gepaard met hoge zorgkosten en zorgt voor een enorme inbreuk op het leven van de patiënt en zijn naasten. Maar er zijn meer redenen voor Philips om zich bij het onderzoek naar nieuwe zorgomgevingen die het genezingsproces van patiënten bevorderen in eerste instantie te concentreren op beroertes. Slachtoffers van een beroerte ondergaan in de loop van hun ziekenhuisverblijf ook grote veranderingen in hun geestelijke en lichamelijke vermogens. Dat maakt hen tot een ideale groep om te onderzoeken hoe het herstelproces kan worden bevorderd door de directe omgeving aan te passen aan de voorkeuren en behoeften van de patiënt. Op lange termijn zou het ook mogelijk zijn om de principes toe te passen voor andere specialisaties.