Wie beslist: de huisarts, de specialist of jij?

Jouw rechten en plichten als patiënt

Heel herkenbaar: één arts raadt een behandeling of geneesmiddel aan, een tweede adviseert het tegenovergestelde. En de patiënt zit ertussen en weet niet wat hij moet doen.  

Heel herkenbaar: één arts raadt een behandeling of geneesmiddel aan, een tweede adviseert het tegenovergestelde. En de patiënt zit ertussen en weet niet wat hij moet doen.

Een man komt bij de dokter voor een cholesterolverlagend middel. De huisarts schrijft hem dit voor volgens de NHG-standaard; dit is een protocol van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) dat huisartsen volgen bij bepaalde aandoeningen. Later komt deze patiënt bij een cardioloog. Die vindt dat met dit ‘doorsneemiddel’ de streefwaarden voor cholesterol niet worden gehaald en schrijft een duurder middel voor. Vervolgens gaat de patiënt voor een herhaalrecept naar zijn huisarts. Die weigert, omdat hij volgens zijn protocol deze dure medicijnen niet als eerste mag voorschrijven.

Helaas komt dit soort situaties vrij vaak voor. Bij een recent onderzoek van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) meldde een kwart van de ruim tweeduizend ondervraagden dat zij van zorgverleners tegenstrijdige adviezen krijgen. Dan zegt de fysiotherapeut dat er flink geoefend moet worden, terwijl de orthopeed vindt dat de voet absolute rust moet hebben. Of een specialist geeft een patiënt een pijnbestrijder na een heupoperatie, terwijl hij dat in verband met een maagaandoening helemaal niet mag hebben.

‘Dit accepteer ik niet’

Tegenstrijdige adviezen kunnen drie oorzaken hebben:

1. Er kan een competentiestrijd woeden tussen twee behandelend artsen.
2. Het kan zijn dat artsen het gewoon niet met elkaar eens zijn.
3. Veel vaker echter is er sprake van een gebrek aan overleg door een gebrekkige communicatie.

“De huisarts kan de specialist maar niet aan de telefoon krijgen – wat vaker voorkomt dan je zou denken – en dan doet hij uiteindelijk maar wat hij zelf het beste acht”, zegt Lode Wiersma van de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG). “De patiënten die het slechtst kunnen omgaan met de tegenstrijdige adviezen, zijn de mensen die niet goed durven te protesteren. Die niet durven te zeggen: ‘Dit accepteer ik niet, zoekt u dit samen eens uit.’”