In Het Ravijn doe ik verslag van mijn herstel, dat begint op de dag dat ik ogenschijnlijk zonder aanleiding op de grond valt en in een rolstoel belandt. In Het ravijn beschrijft Pam hoe ik weer leerde lopen, veters strikken, fietsen en hoe hij opnieuw zijn rijbewijs moest halen. Maar naast het verslag van mijn fysieke herstel is Het ravijn ook een inventarisatie van de angsten die de mens bedreigen als er iets misgaat in het hoofd. “Ik was niet bang voor de dood”, zegt de hoofdpersoon, “ik was bang om te blijven leven – als wrak”.

Flaptekst: “Het Ravijn is een aangrijpend boek over een onderwerp dat iedereen zo maar treffen kan, en dat jaarlijks ook tienduizenden Nederlanders treft. Niet eerder is in de Nederlandse taal op zo’n bijzondere manier over dit onderwerp geschreven”.

Een fragment:

Ik wilde mijn hand naar het hoofdje van mijn zoon uitstrekken, maar ik merkte tot mijn verrassing dat die handeling moeite kostte. Het leek wel of er een gewicht aan mijn arm hing. Voorzichtig probeerde ik overeind te komen, maar ook dat ging moeilijk. Pijn voelde ik niet. Het leek juist of mijn bewustzijn op een eigenaardige manier scherper was. Met onhandige roeibewegingen manoeuvreerde ik mij naar de rand van het bed en probeerde op te staan.

“Prrr…”, prevelde mijn zoon, “prrr…”.

Toen ik eenmaal stond, lukte het me een paar stappen te doen en met enige moeite wist ik de badkamer te bereiken, die naast onze slaapkamer ligt.

Wat was er aan de hand?

Waarom liep ik zo moeizaam? Had ik gisteravond misschien te veel gedronken? Ik kon het mij niet herinneren. In de badkamer deed ik twee aspirines in een glas, dat ik bevend vulde met water en vervolgens opdronk. Onzeker waggelend ging ik terug naar onze slaapkamer, maar toen ik een stap in de richting van ons bed wilde doen, leek het of ik
mij staande moest houden aan boord van een zwaar stampend schip. Alles om mij heen golfde en mijn knieën knikten mee op de deining die aan kwam rollen en zich dan weer terugtrok. Ik had een trillend beeld, dat steeds van kleur veranderde en dat in- en uitdijde als een kauwgumachtig universum. Een ogenblik kwam de gedachte bij me op dat ik een LSD-trip beleefde, maar ik had al in geen dertig jaar meer drugs gebruikt . Het leek mij volkomen uitgesloten dat ik vanmorgen een per ongeluk verdwaalde LSD-pil had ingeslikt.

Op zeebenen bereikte ik de klerenkast en keek in de spiegel, die aan de achterkant van de deur bevestigd is. Mijn spiegelbeeld danste even uit beeld, maar door nauwkeurig te focussen, wist ik het stil te krijgen. Ik zag niets bijzonders aan mijn gezicht, behalve dan dat mijn linker mondhoek enigszins verzakt leek. Het voelde of mijn hele lichaam in vertraagde staat verkeerde, want elke beweging ging gepaard met steeds meer inspanning.

Het voelde of mij gedachten traag verliepen, of alles versteende in de tijd. Maar veel ruimte voor onderzoek was er niet, want mijn aandacht werd getrokken door de baby die nog altijd aan het spelen was. Mijn zoon had een bijlage van een krant te pakken en kroop rond temidden van verkreukeld papier.
“Prrr…prrr”. Met een blij gezicht keek hij naar mij op.
Toen viel ik opnieuw op de grond.

Te bestellen
Ook als 6 CD-luisterboek! Max Pam leest Het Ravijn. Totale luisterduur: 5 uur en 12 minuten.
Uitgeverij: Rubinstein B.V.
Prijs: €19,95.
Beluister een fragment.